İçindekiler
Tüp Bebek Tedavisi Nedir?
Tüp Bebek (IVF), kadının yumurtalıklarından toplanan yumurtaların, eşinden alınan spermler ile laboratuvar ortamında döllendirilmesi ve oluşan embriyonun daha sonra kadının rahmine (uterus) yerleştirilmesi işlemidir.Tüp Bebek Tedavisi kimlere uygulanır?
- İki taraflı tıkanmış veya hasarlı fallop tüpleri
- Düşük sperm sayısı veya diğer sperm bozuklukları
- Yumurtalık rezervinin azalmış olması
- İleri evre endometriozis
- Yumurtlama bozuklukları
- Genetik bir hastalık
- Açıklanamayan infertilite
Tüp bebek Tedavisinin Aşamaları Nelerdir?
Yumurtalıkların uyarılması ve yumurta alımı: Tüp bebek sürecinin ilk adımlarıdır. Birçok kadın için bu adım doğum kontrol hapı almayı ya da döngünüzün son haftasında yalnızca östrojen haplarını almakla başlar. Bunu yapmak tedavi döngünüzün zamanlamasına yardımcı olabilir. Ayrıca yumurtalık uyarıcı ilaçlara başladığımızda daha fazla yumurtanın yanıt vermeye hazır hale gelmesini sağlar. Daha sonra IVF sürecinin bir parçası olarak yumurtalık uyarıcı ilaçları (gonadotropinler (FSH, LH) almaya başlayacaksınız. Bu ilaçları her gün küçük bir iğne kullanarak kendinize enjekte edeceksiniz. Bu ilaçları alırken, ultrason ve kan tahlillerini izlemek için iki- üç günde bir muayenehanemizi ziyaret edeceksiniz.
Yumurta içeren en büyük folikülleriniz 18-20 mm’ye ulaştığında tetikleyici hCG, iğnesi kullanacaksınız. Yaklaşık 36 saat sonra transvajinal yolla yumurta toplama işlemi genellikle hafif IV sedasyon altında yapmaktayız. Döllenme ve embriyo transferi tüp bebek tedavisinin son adımlarıdır.
Tüp bebek işleminin bir sonraki aşamasında ekibimiz, foliküler sıvıdaki yumurtalarınızı tespit edecek ve özel bir solüsyona (kültür ortamı) yerleştirecektir. Yaklaşık beş saat sonra embriyologlarımız yumurtaları geleneksel tüp bebek tedavisi veya intrasitoplazmik sperm enjeksiyonu (ICSI) kullanarak dölleyeceklerdir.
Geleneksel yöntem (IVF), spermlerin yumurtaların bulunduğu kaba yerleştirilmesini içerir.
ICSI yöntemi ise, her yumurtaya tek bir spermin enjekte edilmesidir. Şiddetli erkek faktörü(düşük sperm sayısı, düşük hareketlilik veya normal şekilli sperm yüzdesinin düşük olması) olduğunda bu harika bir seçenektir.
IVF veya ICSI’den yaklaşık 18 saat sonra embriyologlarımız, döllenmenin gerçekleşip gerçekleşmediğini belirlemek için yumurtalarınıza yüksek güçlü bir mikroskop altında bakacaklardır. Başarılı döllenme iki pronükleusun varlığıyla gösterilir ve döllenmiş yumurtalara “embriyo” denir.
Embriyo laboratuvarda geliştikçe kültür ortamı değiştirilir. Kullanılan her özel ortam, embriyo gelişiminin farklı aşamalarında kadının fallop tüplerinde ve/veya rahminde bulunan sıvıyı kimyasal olarak taklit edecek şekilde tasarlanmıştır.
Programımızda daha çok donmuş embriyo transferleri yapsak da ara sıra taze transfer de gerçekleştiriyoruz. Bu genellikle çok özel nedenlerle yapılır. Taze transferler embriyonik gelişimin 3. ya da 5. Gününde gerçekleştirilir. Dondurulmuş embriyo transferleri tipik olarak progesteron uygulamasının altıncı ve yedinci günleri arasında gerçekleşir. Bu dönemde, embriyo tipik olarak yaklaşık 100-130 kadar hücre içerir. Ekibimiz görsel inceleme ve/veya preimplantasyon genetik test (PGT) ile belirlenen sağlıklı bir embriyoyu seçer. Daha sonra tek bir embriyo rahminize transfer edilir. Sadece bir embriyo transfer ederek yüksek riskli çoğul gebelik riski önemli ölçüde azaltılmış olur. Ekstra yüksek kaliteli embriyolar ileride kullanmak üzere dondurulacaktır.
Transferinizden yaklaşık 12 gün sonra, hamile kalıp kalmadığınızı belirlemek için hamilelik testi yaptıracaksınız.
Tüp Bebek Tedavisinde Başarıyı Artıran Faktörler Nelerdir?
–Sağlıklı kilonuzu koruyun
Kilo, kadının sağlığında önemli bir faktördür çünkü vücudundaki tüm sistemleri ve bunların düzgün çalışmasını etkiler. Bununla birlikte, sırasıyla BMI >35 ve BMI <19 olan hem obez hem de zayıf hastalarda üreme sağlığında sorunlar görülebilir. Obezite gebelik için bekleme süresini iki kat, zayıflık ise 4 kat artırabilir.
–Sperm sağlığını optimize edin
Tüp bebek başarısında kadının sağlığı kadar erkeğin sağlığı da önemlidir.
İyi bir sperm sayısı ve kalitesi elde etmek için sağlıklı bir kiloyu korumanın yanı sıra gerekli besinleri almak veya multivitaminler gibi takviyeleri almak da önemlidir. Ayrıca külot yerine boxer giymek gibi bazı basit vücut bakımı da sperm sağlığını olumlu yönde etkileyebilir.
-Stresinizi azaltın
Stres, bırakın hassas üreme sistemini, vücudunuzun tüm sistemlerine zarar veren bir faktördür. Pek çok nedene bağlı olduğu için, stresi azaltmak çift için en zorlu süreç olabilir. Kötü bir uykudan, zorlu bir işe kadar, hayatınızdaki ve partnerinizin hayatındaki tüm potansiyel stres nedenlerini en aza indirmeye çalışmanız gerekir.
Yeterli uyku, iyi beslenme ve fiziksel olarak aktif kalmak, stresi azaltmak için çok önemlidir.
-D vitamini, düzeyinizin normal olup olmadığını kontrol ettirin.
-İyi ekip/ İyi Laboratuvar araştırın.
Tüp Bebek Süreci Ne Kadar Sürer?
Günlük enjeksiyonları içeren yumurtalıkların uyarılması genellikle 10 ila 15 gün sürer. Bunu oosit (yumurta) toplama işlemi takip eder. Taze transfer planlanıyorsa yaklaşık üç hafta içinde embriyolar rahim içerisine transfer edilir. İki hafta daha sonra gebelik olup olmayacağı anlaşılır.
Dondurulmuş bir döngü planlanıyorsa, stimülasyonun başlangıcından itibaren üç hafta sonra embriyolar dondurulur ve 6 ila 8 hafta daha sürebilecek hazırlıktan sonra transfer edilebir.
Tüp Bebek Gebelikleri Yüksek Riskli midir?
Tüp bebek gebelikleri, doğal yolla gebeliklerle aynı düşük ve erken doğum riskini taşır. İkiz veya çoğul gebelik olması durumunda düşük ve erken doğum riski artar. Tüp bebek gebeliklerinde bebeklerin biraz daha küçük olabileceği ve taze embriyo transferi olabileceği ve hamileliğin ilerleyen dönemlerinde ultrason taramasına ihtiyaç duyulabileceğine dair bazı kanıtlar vardır.
Tüp Bebek ile Doğum Tarihinizi Nasıl Hesaplarsınız?
Son adet tarihi tespit etmenin kolay bir yolu blastosist transferinin gününü not etmektir. Daha sonra 5 gün geriye gidersiniz ve bunu sperm ve yumurtanın enjekte edildiği veya IVF’nin yapıldığı gün olarak kabul edersiniz. Son adet tarihi, bu tarihten iki hafta geriye gidilerek hesaplanır.
Embriyo Transferi 3. Gün mü? 5. Gün mü?
Dondurma veya transfer için ideal zaman blastosist aşamasıdır (büyümesi hızlanan ve 100-250 hücreye sahip beşinci gün embriyoları).
Donmuş Embriyo Transferi Nedir?
Fazla embriyolar, tüp bebek tedavisinden sonra daha sonraki bir tarihte veya tedavi döngüsünün başarısız olması durumunda kullanılmak üzere dondurulabilir. Dondurulmuş embriyolar, genç over rezervi iyi hastalarda taze embriyolara benzer veya daha iyi başarı oranına sahiptir. Dondurulmuş embriyo transfer döngüleri, endometrium (rahim zarı) ile daha az uyumsuzluk gösterir. Taze transfer ile karşılaştırıldığında başarı oranları %10’dan %15’e veya daha fazla arttığını gösteren çalışmalar vardır. Yumurtalık aşırı uyarılma sendromu (OHSS, hayatı tehdit eden riskleri olan) neredeyse tamamen önlenir. Embriyolar ‘hepsini dondur’ protokolünde (tüm iyi kalite blastokistlerin dondurulması) veya ilave embriyolar mevcut olduğunda dondurulur. Embriyoların dondurulması hızlı dondurma anlamına gelen vitrifikasyon yöntemiyle gerçekleştirilir. Embriyolar genellikle beşinci günde blastosist aşamasına ulaştıklarında dondurulur. Blastosist aşamasına ulaşan embriyolar hızlandırılmış bir büyüme sürecinden geçmiştir ve 100 ila 150 arasında hücreye sahiptir. Bu embriyolar daha iyi çözülebilir ve hayatta kalma şansı daha yüksektir. Embriyolar üçüncü günde de dondurulurabilir, ancak hayatta kalma oranları blastosist aşamasında dondurulan embriyolardan daha düşüktür. Dondurulmuş embriyolar taze embriyolarla benzer gebelik oranlarına sahiptir ve birçok klinikte tercih edilen seçenektir. Embriyoların donma sürecinden sağ çıkamama ve çözülmeme riski %1 ila 2 civarındadır.Tüp Bebek Tedavisinin Riskleri Nelerdir?
Tüp bebek tedavisiyle ilişkili riskler acil, kısa vadeli ve uzun vadeli olarak ayrılabilir.
Hormonlar sıklıkla ruh hali değişimlerine, şişkinliğe, karında şişkinliğe ve rahatsızlığa neden olur. Günlük enjeksiyonlar şişliğin yanı sıra lokal ağrıya da neden olur. Bazı kadınlarda daha abartılı bir moral bozukluğu hissi ve enjeksiyonlardan kaynaklanan semptomlar görülür.
Tedavi ilerledikçe yumurta toplama öncesinde daha fazla gerginlik ve rahatsızlık olur. Yumurtaların erken salınma riski %1’den azdır.
Yumurta toplama sırasında bağırsak, mesane veya kan damarının yaralanması veya leğen kemiğinde küçük bir hematom oluşması riskleri vardır; bunlar neyse ki 1000’de beş ila altı arasında çok nadir görülen olaylardır.
Yumurta toplama işlemindeki riskler, foliküllerin bir kısmının veya çoğunun boş olması ve daha az oranda yumurta elde edilebilmesidir. Vakaların yaklaşık %1 ila 2’sinde yumurta hiç bulunmayabilir.
Yumurtaların yaklaşık %40 ila 60’ı IVF veya ICSI ile döllenir. Blastosist aşamasındaki embriyolar transfer edilebilir veya dondurulabilir. Blastosiste ulaşamama riski hastanın yaşına bağlı olarak %5 ila %7 arasındadır.
En önemli risk, finansal etkisinin yanı sıra önemli bir psikolojik etkiyi de beraberinde getiren bir başarısızlıktır.
Tüp Bebek Anne İçin Güvenli mi?
IVF genellikle kadınlar için güvenlidir. Kolayca kontrol edilen ve tedavi edilen kısa ve uzun vadeli yan etkileri içerir.
Vakaların küçük bir yüzdesinde, stimülasyona karşı bir reaksiyonun yanı sıra ameliyatın komplikasyonları da olabilir. Neyse ki bunlar çok çok nadirdir. Bir annenin karşılaşabileceği en büyük komplikasyon, tüp bebek döngüsünün başarısızlığından sonra ortaya çıkan psikolojik zorluklardır.
Tüp Bebek Çocuklarda Yan Etkilere Neden Olur mu?
Tüp bebek tedavisi genellikle bebeklerde önemli bir yan etkiye neden olmaz. Bebeklerin daha küçük doğum ağırlığına sahip olabileceği veya daha yüksek anormalliklere sahip olabileceğine dair bazı bildirimler olsa bu durum kanıtlanmamıştır.ICSI Tedavisi Nedir?
Yumurtanın içine spermin enjekte edilerek döllenmenin sağlanması işlemine; mikroenjeksiyon (intrasitoplazmik sperm enjeksiyonu/ICSI) denir.
ICSI Tedavisinin Riskleri Nelerdir?
ICSI’nin güvenli bir tedavi olduğu bilinmektedir. Geçmişte bunun daha fazla otizme veya anomaliye yol açacağı endişesi vardı, ancak bunların yanlış olduğu kanıtlandı. ICSI yalnızca olgun yumurtalara yapılabilir, dolayısıyla yumurtaların olgunlaşmamış olduğu tespit edilirse ICSI yapılamaz.
ICSI Düşük Riskini Artırır mı?
ICSI düşük veya erken doğum riskini artırmaz.
ICSI Yumurtaya Zarar Verebilir mi?
ICSI yumurtalara zarar vermez.
ICSI Doğum Kusurlarına Neden Olabilir mi?
Geçmişte ICSI’nin otizm ve düşük gibi problemlere neden olduğu düşünülse de, artık bunun yanlış olduğu kanıtlandı.
Tüp Bebek Tedavi Protokolü Çeşitleri Neler?
Birden fazla tüp bebek tedavisi protokolü bulunmaktadır.
Uzun Protokol
Geleneksel olarak uzun protokol, hipofiz bezi olarak bilinen düzenleyici bezin baskılanmasıdır. Bu, stimülasyon süreci başlamadan önce yaklaşık 3 hafta enjeksiyon gerektirir.
Bu, kendi hormonlarınızın, yumurta büyümesini teşvik etmek için tasarlanan sonraki hormon enjeksiyonlarının etkisine müdahale etmemesini sağlar. Günlük enjeksiyonlar halinde verilir ve genellikle döngünüzün 21. gününde başlar.
İlaç yumurtalıkların çalışmasını geçici olarak durdurur. Bu aşama biraz rahatsız edici olabilir ancak yalnızca 2-3 haftalık bir süre sürer ve hastaların çoğunluğu bu durumla iyi bir şekilde başa çıkar. 2-3 hafta sonra yapılan tarama, hipofiz baskılanmasını doğrulayabilir ancak bazı durumlarda bu işlem daha uzun sürebilir.
Bu ilaç doğum kontrol yöntemi değildir ve bu baskılayıcı dönemde hamileliği önlemek için prezervatif kullanmanızı öneririz.
Antagonist Protokolü
Antagonist tedavi protokolü biraz farklı bir IVF protokolüdür. Daha kısa bir protokoldür ve hipofiz bezini üç hafta boyunca baskılamak yerine bez bloke edilir. Bu antagonist protokolü, yumurtalıkların uyarılmasının 2. ya da 3. gününde başlar. Birçok klinikte tercih edilen protokoldür. Antagonist protokolünün avantajı aşırı uyarılma riskini azaltabilir ve ikili tetikleyici (agonist/antagonist) kullanımına izin verir.
Antagonistler yumurtalığın yumurtaları toplama zamanından önce atmasını engeller. Hormonal uyarının 5. veya 6. gününde, tarama ve kan testi sonrasında enjeksiyon yoluyla uygulanırlar.
Bu tedavi genellikle aşırı tepki olasılığını azalttığı PCO (polikistik over) vakalarında kullanılır.
Bu ilaçlar yumurtalığın yumurtaları toplama zamanından önce salmasını engeller. Hormonal uyarının 5. veya 6. gününde, tarama ve kan testi sonrasında enjeksiyon yoluyla uygulanırlar.
Bu tedavi genellikle aşırı tepki olasılığını azalttığı PCO (polikistik yumurtalıklar) vakalarında kullanılır. Bazen size kolaylık sağlamak için ve bazı yaşlı kadınların durumunda kullanılabilir. Doğal yumurtlamanın oluşmasını engellemede nadiren etkisizdir (yumurta toplamadan önce yumurtlama meydana geldiğinde %1-2).
Tüp Bebekte Kısa ve Uzun Protokoller Arasındaki Fark
Uzun ve kısa protokol arasındaki fark süredir. Uzun protokol, yumurtalıkların uyarılması işleminden önce üç hafta daha enjeksiyon yapılmasını gerektirir.
Doğum Kontrol Hapı
Bazı durumlarda antagonist protokolünde doğum kontrol hapı kullanılır. Doğum kontrol hapının amacı tedavi döngüsünü programlamak ve uygun tarihte planlı bir başlangıç yapmaktır ve aynı zamanda foliküllerin senkronize edilmesine de yardımcı olabilir. Doğum kontrol hapı ya luteal faz ön tedavisi adı verilen 21. günde ya da foliküler faz ön tedavisi adı verilen folikül aşamasında verilir.
Östrojen Hazırlığı
Bazı durumlarda antagonist protokolünde östrojen hapı kullanılır. Östrojen hapının amacı tedavi döngüsünü programlamak ve uygun tarihte planlı bir başlangıç yapmaktır ve ayrıca foliküllerin senkronize edilmesine de yardımcı olabilir.
Östrojen hapı ya 21. günde kişilere luteal faz ön tedavisi olarak ya da foliküler faz ön tedavisi olarak adlandırılan folikül aşamasında verilir.
Steroid Tedavisi
Polikistik yumurtalıklarda yüksek hormonları baskılamak veya bazı durumlarda tekrarlayan implantasyon başarısızlığı durumlarında steroid tedavileri kullanılabilir. Genellikle bundan vazgeçilmiştir ve tedavide nadiren kullanılmaktadır.
Flare Up Protokolü
Flare protokolü, gnrh analogunun sadece dönemin ilk beş ila altı günü boyunca kullanıldığı bir protokoldür. Amaç, bu analog enjeksiyonlar başlar başlamaz başta FSH ve LH olmak üzere hormonlarda bir patlama yaratmaktır. Bunun amacı yumurtalığı daha fazla yumurta oluşturmaya itme mekanizmasını kullanarak daha fazla folikül toplamaktır.
Hangi Tüp Bebek Protokolü Size Uygun?
Birçok hasta “Hangi tüp bebek protokolü en iyisidir?” diye soruyor. Kliniğimizde hastanın ihtiyacına göre en uygun tedavi döngüsünü kullanmayı hedefliyoruz. Tedavilerimizde yaklaşık %95’i antagonist protokol kullanılmaktadır. Bu, aşırı uyarılma sendromu riskini azaltmamıza yardımcı olur ve ayrıca zayıf yanıt verenlerin olduğu durumlarda, yumurtaların kalitesini artırmaya yardımcı olabilecek ikili bir tetikleyici kullanmamıza olanak tanır.
Tüp Bebek tedavisinde Size Özel Tedavi planı nedir?
Tüm hastaların kısırlık nedenleri aynı değildir. Bazı durumlarda yumurta kalitesiyle, bazı durumlarda altta yatan tıbbi bir durumla, bazı durumlarda erkek faktörüyle, bazı durumlarda ise kalıtsal genetik bir durumlarla ilgili olabilir. Dolayısıyla bu sorunların tümü farklı tedavi planları gerektirir. Kişiselleştirilmiş bir tedavi planı, hamile kalamama nedenlerinizi, yaşınızı, hormonal profilinizi ve semen analizinizi doğru bir şekilde teşhis etmeye ve ardından en iyi tedavi protokollerini seçmeye dayanır.
Tüp Bebek Tedavisine Başlarken Nasıl Beslenmeliyim?
Akdeniz diyetine sadık kalın: Tabağınızı renkli yapın, farklı meyve ve sebzelere yer verin.
Her öğünde et, balık, yumurta, süt ürünleri ve baklagillerden gelen protein tüketin.
Karbonhidratlarınızın tam tahıllı olduğundan emin olun.
Sağlıklı yağları unutmayın (zeytinyağı ve diğer doymamış yağlar).
Daha fazla ev yapımı yemek yiyin.
Kafein alımınızı günde 1 veya 2 fincan kahve ile sınırlayın.
Alkol alımınızı tamamen ortadan kaldırın veya en azından azaltın.
Yüksek yoğunluklu egzersizlerden kaçının, bunun yerine yürüyüş, koşu, yoga veya esneme gibi kan akışını orta derecede artıran aktiviteleri tercih edin.
Yayınlanma Tarihi : 10.06.2024
Güncelleme Tarihi : 30.06.2024
Sıkça Sorulan Sorular
Yapılan çalışmalar 15 yumurta kadar yumurta sayısı ile başarının orantılı olarak arttığı ancak 15 üzeri yumurta toplanan hastaların komplikasyon (OHSS) riskleri artarken tedavi başarısının değişmediğini göstermektedir.
Miyomların yerleşimi tüplere yakın alanlarda olduğunda, tüplere baskı yapacağından buradan yumurta ve spermin geçişine engel olabilir. Dolayısıyla yumurta ve spermin döllenmesini engellemiş olur. Bu durumda kadında gebelik elde edilemez.
Doç. Dr. Özgür Deniz Turan hakkında randevu ve bilgi almak için lütfen iletişime geçiniz.
Efeler, Günebakan Cd. NovaPark Sit B blok no:143 Kat:2, D:aire:3, 09010 Efeler/Aydın
Randevu Talebi
Tüp Bebek hakkında randevu ve bilgi almak için lütfen formu doldurunuz.
Bize Ulaşın
Kadın sağlığı ve üreme konusunda kapsamlı ve özelleştirilmiş hizmetler sunan kliniğimiz, hayatınızın her aşamasında yanınızdadır.
- Yasal Uyarı!
- Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.
